Rizal: Makabayan at Martir ni Austin Coates

Inilarawan ng pilosoper na Espanyol na si Unamuno si Rizal bilang Kristong Tagalog; ang kanyang buhay, bagama’t inilaan sa kanyang bayan, ay may universal na kaangkupan. Sa asya, kahilera niya sina Sun Yat-sen, Gandhi, at Tagore bilang tagapagbago ng pag-iisip ng isang kontinent. Ngunit bilang isang katoliko sa panahon nina Darwin at Frazer, umiigpaw siya sa kapwa bansa at kontinent. Sa pagtutugma ng pananampalatayang relihiyoso at kaalamang sayantifik na ipinamamalas ng kanyang buhay, kinitawan niya sa Asya kung ano ang kinakatawan nina Renan at Teilhard de Chardin sa Kanluran, ang pagkakaiba namatay si Rizal dahil sa kanyang pinaniniwalaan, pakana ng mga prayleng misyonerong Espanyol na di umaagpay sa mga pagbabago sa Katolisismo sa Europa.

Source: University of the Philippine Press